Jim Carrey kreeg in 1999 de kans om de komiek Andy Kaufman te portretteren in Man on the Moon. In Jim & Andy: The Great Beyond, legt de acteur uit wat de komiek voor hem betekende en hoeveel hij er voor over had zijn grote held te spelen. Er zijn veel opnames gemaakt van hoe het achter de camera verliep en die beelden zijn nu vrijgegeven. Het filmen van Man on the Moon bleek een emotionele dollemansrit te zijn voor zo’n beetje elke betrokkene. Want als Carrey bedenkt hoe hij de rol het beste kan aanpakken, beseft hij dat er maar één weg is. Door net als Kaufman de grenzen op te zoeken en vervolgens nog eens tien stappen verder te gaan. Net zolang tot hij Kaufman ís. Dit is natuurlijk niet nieuw, er zijn zat andere acteurs die zich konden verliezen in een rol.

Het verschil bij Carrey is dat hij iedereen om zich heen meesleurt. Hij weigert om nog als zichzelf over de sets rond te lopen en spreekt over zijn eigen persoon alsof het iemand anders is. Hij zakt steeds dieper weg in zijn optreden en krijgt zelfs dromen waarin Kaufman het van hem overneemt.Zo’n dissociatie is al vrij heftig, daar houdt het niet op. Probeer maar eens niet geëmotioneerd te raken als Kaufmans zus Carrey omhelst. Dit is verdorie haar broer. Gerry Becker, die Kaufmans vader speelt, duikt plotseling op in Carreys trailer en tussen de twee mannen ontstaat een emotionele woordenwisseling. Het zijn twee acteurs die elkaar opfokken, de gevoelens die daarbij naar boven komen zijn authentiek.

Regisseur Milos Forman is minder gecharmeerd van dit toneelstuk. Hoe regisseer je in godsnaam een acteur die weigert nog naar zijn eigen naam te luisteren en iedereen het bloed onder de nagels vandaan haalt? De grofgebekte Tony Clifton, het alter ego van Kaufman, en uiteraard ook gespeeld door Carrey, maakt de situatie nog moeilijker. Als tegen hem wordt gezegd dat er een soundcheck bezig is brult hij keihard door de ruimte, om dan droogjes te constateren “checked.” De nuchtere geest zal ongetwijfeld roepen dat dit opgeklopte lucht is, een typisch voorbeeld van massahysterie. Ikzelf zie hier de acteerkunst tot in het uiterste doorgedreven. Jim & Andy: The Great Beyond evolueert van een opvallend achter de schermen verhaal, naar een ontroerende karakterstudie over twee onbegrepen mannen. Het laat zien hoever iemand bereid is te gaan in een spirituele zoektocht naar identiteit. Hoe bevrijdend het is alle emoties in een personage te stoppen.

Wanneer Carrey als Clifton een afscheidsspeech geeft om iedereen te bedanken, breekt zijn stem. Het is de eerste keer dat we dan de echte Carrey weer meemaken. Het filmen van Man on the Moon is meer geweest dan een intens en dodelijk vermoeiend proces. Dit was voor een acteur de ultieme kans om zich te kunnen verstoppen.

WIST JE DAT

Deze documentaire is vrij nieuw, dus deze weetjes gaan over Carrey en Kaufman.

De komiek liet zijn alter ego Tony Clifton opdraven in de tvshow Taxi, waarin Andy Kaufman speelde. Toen de producers besloten Clifton te ontslaan (Kaufman bleef altijd in zijn rol), moest dit voor de camera gebeuren. Met het publiek erbij. Om het nog verwarrender te maken liepen op de bewuste dag zowel Kaufman als Clifton de studio in.

Jim Carrey gebruikte zijn komische talenten vroeger om zijn ouders op te vrolijken. Hij droeg zelfs tapdansschoenen in bed om desnoods midden in de nacht zijn ouders een lach te bezorgen.

Chris Smith/Jim Carrey en Andy Kaufman