Na de verhalen rondom Mother! te hebben vernomen waren mijn verwachtingen erg hoog. Het zou de beste én bizarste film tot nu toe van Darren Aronofsky zijn. De plot op zich is simpel. Een stel woont in een huis dat door de vrouw (“mother”) is opgeknapt. De man (“him”) is dichter en worstelt met zijn laatste werk. Hun leven wordt verstoord als er ongenodigd een ouder koppel langskomt. De vrouw geeft mother ongevraagd liefdesadvies, de man blijkt een groot fan van him. De situatie wordt ingewikkeld als de twee rivaliserende zonen van het oudere koppel komt opdagen. De zonen raken in gevecht en alle kalmerende woorden ten spijt volgt een dodelijke afloop. Samen met him vertrekt het koppel ah la minute naar het ziekenhuis en komt hij uren later weer terug. Aronofsky weet in dit eerste deel de spanning op te bouwen, toch weet het mij niet echt te boeien.
Ik heb het idee dat Aronofsky slim probeert te doen met shots die zijn gevuld met symboliek. Waarom moet ik zien hoe een vlieg door het raam probeert te vliegen? Waarom vindt mother een hart in de wcpot? Wat is in godsnaam de reden van him om de bezoekers in het huis te laten als ze er een zooi van maken? Het voelt allemaal bedacht, kunstmatig. En het is allemaal vreemd, maar zó buitenissig als de recensies doen vermoeden is het nou ook weer niet. Aronosfky is met zijn rariteitenkabinet veel verder gegaan in Pi en het zwaar onderschatte The Fountain.
Dan komt de tweede helft.
Als mother zwanger is geworden wordt him eindelijk getroffen door een inspiratieshot. Mother heeft zijn voltooide dichtwerk net gelezen als de uitgever belt. Fantastisch! Een meesterwerk! Als de avond valt, staat er ineens pers op de stoep. En die groep wordt angstwekkend snel groot. Ze dringen het huis binnen. Vormen een rij bij him voor handtekeningen. Er worden spullen gestolen en vernield, iedereen wil met him spreken, er ontstaan vechtpartijen, him wordt gezien als een messiah, er volgen schietpartijen, fans worden geëxecuteerd, mother moet vluchten voor haar leven en dat van haar ongeboren kind. Ik heb het idee in een totaal andere film te zijn beland. Onnavolgbaar. Het is volstrekt inconsistent en de toon verschuift wel erg snel naar dat van een ontspoorde horrorfilm (die babyscene! Daar kan A Serbian Film nog wat van leren) maar het zorgt wel voor het nodige vuurwerk. Dit is nou waar ik op zat te wachten. Het eind geeft genoeg uitleg om de rode draad te begrijpen en geeft een emotionele uppercut. Je zou bijna vergeten dat de meeste vragen onbeantwoord blijven.
Mother! meer voelt als een samenraapsel van ideeën dan als een samenhangend geheel en neigt naar pretentie. En juist omdat Aronofsky all-out gaat en doodleuk van de ene stemming naar de andere springt, heb ik ook grote bewondering voor deze film. Het is een verademing nog iets als deze titel te vinden tussen de superheldenfilms en andere blockbusters die blind vertrouwen op een vertrouwde formule. Mother! zal je niet onberoerd laten en stof opleveren voor de nodige discussies.
Darren Aronofsky/Jennifer Lawrence en Javier Bardem