Ook als Christopher Nolan werkt met een miniem budget en een script van ruim een uur, weet hij een complexe film te maken. Following, zijn debuut, weet negentien jaar na dato nog altijd te boeien. Het naamloze hoofdpersonage, gespeeld door Jeremy Theobald, zit bij de politie om aangifte te doen. Omdat zijn perspectief wordt toegepast en Theobald duidelijk moet zoeken naar ankerpunten, worden we kriskras door het verhaal geleid. Dit kan geforceerd overkomen, als trucje om de film interessant te houden. Maar het is Theobald die aan het woord is.   

Following voelt meer als een vingeroefening en laat zien wat Nolan kan met minimale middelen. Wie had kunnen denken dat deze regisseur later meesterwerken als Inception en Instellar zou regisseren.

En dat maakt de verknipte structuur zo fascinerend. We krijgen tussendoor scènes te zien waarin de plotwending al van kracht is en pas op zijn plaats valt als de context duidelijk wordt. De plotwending wordt dus pas een plotwending als die allang voorbij is gekomen. Nolan moet dus strak de regie handhaven om niet zelf in het web verstrikt te raken. Dat lukt. Tot en met het laatste shot houdt hij alle kaarten voor zich, om het verhaal dan nog een laatste, gruwelijke draai te geven.

Toch is het leuk om te zien wat er gebeurt als we de stukjes in de juiste volgorde plaatsen. Theobald volgt vreemdelingen uit nieuwsgierigheid, komt per toeval Cobb tegen die voor de kick inbreekt om zo in het leven van iemand anders te duiken, ze komen terecht in het huis van een vrouw die regelmatig in een nachtclub komt en connecties heeft met de maffia, Theobald valt voor haar, ze verleidt hem tot een overval bij haar baas… Het zijn de typische ingrediënten van een filmnoir. Niks bijzonders. Maar iedereen heeft een dubbele agenda waardoor het verhaal steeds net een andere draai krijgt.

Nolan laat het publiek de onrust van Theobald voelen. De uit de losse pols geschoten zwartwit beelden geven Following een rauw gevoel en werken desoriënterend. Om ons een beetje op weg te helpen heeft Theobald in de verschillende tijdlijnen andere kledingstijlen. De student met lang haar en zwarte jack in het begin, kortgeknipt en in pak in het midden, onder de blauwe plekken op het eind. Op die manier ontstaat een tijdsmozaïek die steeds scherper wordt.

Hoe zou jij je voelen als je ontdekt dat niemand te vertrouwen is en dat je in een web van intriges terecht bent gekomen?

Christopher Nolan/Jeremy Theobald en Lucy Russell