Ik zal nooit meer Irréversible vergeten, de shockfilm van Gasper Noé. Hallucinair, psychedelisch, iets met een brandblusser en een gruwelijke verkrachtingsscène. Toen de eindtitels over het scherm rolde had ik het ijskoud. Dat effect heeft A Serbian Film van Srdjan Spasojevic nog net niet, maar het komt behoorlijk in de buurt. Het draait om een gepensioneerde pornoacteur, Milos, die veel geld krijgt aangeboden voor een laatste klus. Hij aarzelt, maar heeft het geld wel hard nodig. En dus zegt hij “ja”. De regisseur van deze film, Vukmir, beweert een kunstfilm te willen maken. Milos komt er snel achter dat Vukmirs definitie van “kunstfilm” nogal ruim is. Gefilmd door mannen in militaire kostuums moet hij seksuele handelingen verrichten met vrouwen die algauw gepaard gaan met geweld.

Via een oortje krijgt hij aanwijzingen van Vukmir. “sla haar!”, “ze heeft het leven van haar kind verwoest!” en “harder, ze is niets meer dan een junkie!” Milos wil stoppen, maar Vukmir laat hem niet zomaar gaan. De scènes worden steeds ruiger, steeds gewelddadiger en leiden naar een verbijsterede climax.

A Serbian Film is een lastige film. Niet omdat het wordt beschouwd als “de gruwelijkste film ooit”, of omdat het verbannen is in zeker 46 landen. Ichi the Killer is in sommige landen verboden en die viel in mijn herinnering nog wel mee. Ik zit mij af te vragen waarom Spasojevic zoveel moeite doet het geweld zo expliciet in beeld te brengen. Ik kan naar voren schuiven dat hij taboes wil doorbreken. Dat gebeurt zeker, hij raakt thema’s aan die het daglicht niet kunnen verdragen. En hij gaat steeds verder. Ik hoor Spasojevic bijna zeggen “kijk je al weg? Kan je het nog aan? Ja? Dan gaan we nog wat stappen verder!”

Maar er is nog iets anders. Als Milos aangeeft dat hij niks met martelingen of vernederingen te maken wil hebben, verwijst Vukmir losjes naar een seksfilm waar Milos ooit in heeft gespeeld. Hij dwong een dwerg in een oven en forceerde haar tot orale seks. Is dat geen marteling of vernedering? Ik ben gek op films als Saw en van mij kan een horrorfilm niet ver genoeg gaan. Waarom voel ik mij dan bijna schuldig bij de bloederige scènes? Komt het door de zelfbewuste toon? Dat de kijker in de rol van voyeur wordt geschoven? Ik ga A Serbian Film bijna beschouwen als een middelvinger naar horrorliefhebbers, dat de grenzen net zolang worden opgerekt tot je schreeuwend belooft nooit meer een horrorfilm te gaan kijken. Net als Milos waarschijnlijk nooit meer een porno zal maken.

Het is een uitzinnige mindfuck, waarin het shockeffect varieert van redelijk subtiel tot, nou ja, shockerend. Spasojevic begint zijn tour in een donkere gang die slechts met kaarsjes wordt verlicht. Op het eind van de gang blaast hij het laatste kaarsje uit en laat je alleen achter in de duisternis.

Srdjan Spasojevic/Srdjan Todorovic en Jelena Gavrilovic