6 mei 2002 zal bij veel Nederlanders voor altijd in het geheugen gebeiteld staan. Politicus en provocateur Pim Fortuyn werd in Hilversum neergeschoten door Volkert van der G.. Op het moment van de dodelijke schietpartij zat ik in Frankrijk, ik heb weinig meegekregen van de nieuwsbeelden en de hevige tumult. Gelukkig is er nog Theo van Gogh, filmer en provocateur, die met 06/05 de grimmige toestanden heeft vereeuwigd op beeld. Hij spint er meteen een heel complotverhaal omheen, waarin verschillende personages elkaars paden kruisen. Thijs Römer speelt Jim de Booij, een fotograaf die per toeval op het complot stuit. Jack Wouterse is een heerlijk vileine schurk die de helft van de tijd in de schaduwen zit. Daartussen dartelen nog bijpersonages rond en laat van Gogh ons zien hoe verdeeld Nederland was geraakt. Op vertelgebied is het rommelig en heb ik het idee dat van Gogh het overzicht kwijtraakt, toch vind ik het ook een erg spannende film.

In Hilversum is Jim net bezig met het fotograferen van een actrice (Georgina Verbaan), als er plotseling schoten klinken. Hij wil naar de plek des onheils, maar wordt tegengehouden door de politie. Wanneer hij de foto’s terugkijkt op zijn computer blijkt hij meer te hebben vastgelegd dan alleen de actrice: ook de vermoedelijke dader is te zien. Dan is er nog Ayse Him (Tara Elders) die een relatie heeft met Erdogan (Cahit Ölmez) en betrokken is bij een mistige organisatie. Die wordt gerund door de even schimmige van Dam (Jack Wouterse) die zich als een schaduw door de film beweegt. Ayse worstelt met van alles, wat er precies aan de hand is wordt later duidelijk. Ze kruist het pad van Jim die op zijn beurt weer moet vluchten voor de organisatie, die heel erg graag de bewuste foto’s in handen wil krijgen. Tussendoor schotelt van Gogh ons beelden voor van een compleet verdeeld Nederland. De ene helft is opgelucht dat Fortuyn er niet meer is, de andere helft verkeerd in diepe rouw en is woedend op justitia.

Ik heb van Gogh nooit echt als een filmer beschouwd. Eerder als iemand die vurig de vrijheid van meningsuiting verdedigd en zijn mening met vuur in columns opschreef. Toch zit ik vanaf het begin op het puntje van mijn stoel. De scène in Hilversum waar Jim nietsvermoedend de actrice fotografeert is springerig, stalkerig en broeit van de spanning. De camera observeert van een afstand een man met een petje (het beruchte beeld van Volkert), terwijl we juist heel erg dicht op Jims huid zitten. Dit geeft de scène flink wat dynamiek en spanning. Deze stijl trekt van Gogh overigens niet helemaal door, hij weet ook wanneer hij rust moet nemen en schakelt op gepaste momenten over naar statische shots. Van observeren naar stalken en weer terug.

Ook op gebied van dialogen is van Gogh goed bezig. “Ik word nog liever gevonden in de doodskist van een hoer,” zegt Verbaan bijvoorbeeld, terwijl ze vrolijk kwebbelt over Hilversum. Lekker scherp, niet te plat, recht voor zijn raap en ingekleed in een grappig beeld. Kortom, van Gogh weet dus wat hij doet.

Ik vind het dan ook zo jammer dat hij de spanning niet altijd weet vast te houden door de ingewikkelde plot. Soms zakt de film in omdat “even” moet worden uitgelegd hoe de zaken ervoor staan. Ook zijn er scènes die ik erg klungelig vind, zoals de achtervolging in het waterpark, en komt de actie niet helemaal soepel over. En het eind vind ik behoorlijk onbevredigend.

Gelukkig weten de acteurs 06/05 overeind te houden. Römer als de introverte fotograaf met veel liefde voor zijn dochter en Wouterse die als geen ander een dreigende indruk kan maken, hebben zichtbaar plezier. Het maakt  van Goghs laatste film een boeiende kijkervaring, al heb ik de indruk dat het allemaal wat strakker kan.

Ik heb nog gezocht naar een trailer, ik kon alleen de complete film(!) vinden op YouTube. Ik ga geen illegaal filmkijken bevorderen, dus dat mogen jullie zelf uitzoeken.

15-6-2017/Theo van Gogh/Thijs Römer en Tara Elders